ರಕ್ತಾಕ್ಷಿ (ಇಬುಕ್)

ಬಹುತ್ವವೆಂಬುದು ಚಲನಶೀಲ ಮನಸ್ಥಿತಿ: ಅದು ಜಡವಾಗಿರಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಂದಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತಾರೆ; ಸಾಯುತ್ತಾರೆ. ವಿಶಾಲವಾದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟೊಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ; ಸಾಯುತ್ತವೆ ಎಂದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ರಕ್ತಾಕ್ಷಿ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯ ಕಾವಲುಗಾರ ಕೆಂಚಣ್ಣನ ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ನಾಯಕ ಬಸವಯ್ಯನ ಸ್ನೇಹಿತನಾದ ಹೊನ್ನಯ್ಯನ ಪಾತ್ರದ ನಡುವೆ ನಡೆವ ಒಂದು ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಸಂದರ್ಭ, ಹಿಂದಿನ ರಾತ್ರಿ, ಗತಿಸಿದ ಮಹಾರಾಜ ಬಸಪ್ಪನಾಯಕನ ಪ್ರೇತಾತ್ಮವನ್ನು ಕೆಂಚಣ್ಣ ಕಂಡು, ಅದನ್ನು ಹೊನ್ನಯ್ಯನಿಗೆ ತಿಳಿಸಿರುತ್ತಾನೆ. ಅದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೊನ್ನಯ್ಯನೂ ರಾತ್ರಿ ಕಾವಲಿಗೆ ಬಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಅವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ನಡೆವ ಸಂಭಾಷಣೆ:
ಹೊನ್ನಯ್ಯ: ಮುನಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಡ, ಕೆಂಚಣ್ಣ. ಒಂದೊಂದು ಸಾರಿ ನಮ್ಮ ಭಯ, ನಮ್ಮ ಭ್ರಾಂತಿ ಇವುಗಳಿಂದ ಹೀಗೆಲ್ಲ ಅದ್ಭುತರೂಪಗಳು ಕಾಣುವುದುಂಟು....
ಕೆಂಚಣ್ಣ: ಅಯ್ಯೋ, ಅದು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ನನಗೆ ನೀವು ಹೇಳಿದ್ದು ಯಾವುದೂ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಆಣೆ ಇಟ್ಟು ಬೇಕಾದರೂ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ.
ಹೊನ್ನಯ್ಯ: ನಿನಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ. ಎಂಥೆಂಥವರಿಗೂ ಕಾಣುವುದುಂಟು. ವೇದಾಂತ ಓದಿದರೆ ನಿನಗೂ ತಿಳಿಯುವುದು ಇದೆಲ್ಲ.
ಕೆಂಚಣ್ಣ: ಏನೋ ಸ್ವಾಮಿ, ನಿಮ್ಮ ವೇದಾಂತದ ಕಣ್ಣಿಗೆ ನುಣುಚಿಕೊಂಡು ಇನ್ನೆಷ್ಟು ವೇದಾಂತಗಳಿವೆಯೋ ನಾನೇನು ಬಲ್ಲೆ!........
ಇಲ್ಲಿ, ’ನಾನೇನು ಬಲ್ಲೆ!’ ಎಂಬ ಕೆಂಚಣ್ಣನ ಮಾತನ್ನು ’ನಾವೇನು ಬಲ್ಲೆವು’ ಎಂದು ಎಲ್ಲರೂ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಈ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು, ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಮನುಕುಲ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಿತ್ಯ ನಿರಂತರ. ಅದಕ್ಕೆ ಮನುಕುಲದಷ್ಟೇ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಆದರೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಎಷ್ಟು ಎಂದರೆ, ಶೇಕಡಾ ಒಂದು ಎಂದು ಹೇಳುವುದು ಕಷ್ಟ. ಅಂತಹುದರಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಕಾಲಘಟದಲ್ಲಿ ರೂಪಿತಗೊಂಡ ಒಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ಒಂದು ಮತ ಮಾತ್ರ ಸರಿ; ಇನ್ನೊಂದು ತಪ್ಪು ಎಂದು ವಾದಿಸುವುದಿದೆಯಲ್ಲ ಅದರಂತಹ ಮೂರ್ಖತನ ಇನ್ನೊಂದಿಲ್ಲ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೇ ಕುವೆಂಪು ಪ್ರಶ್ನೆ ’ಎಂದೊ ಮನು ಬರೆದಿಟ್ಟುದು ಇಂದೆಮಗೆ ಕಟ್ಟೇನು?’